Gıda atıklarının tadı kaçtı!

Atık önleme farkındalığını artırma hedefli, yüksek paydaş katılımlı girişim ve en büyük kampanya olan 16. Avrupa Atık Azaltım Haftası, bu yıl 16-24 Kasım 2024 tarihlerinde “Gıda Atıklarının Tadı Kaçtı” teması ile gerçekleştiriliyor.

Sürdürülebilir Üretim ve Tüketim Derneği (SÜT-D), 16. Avrupa Atık Azaltım Haftası’nda, gıda atıkları ile açlık, bütçe ve iklim değişikliği etkileşimine dikkat çekerek, “Atmayalım, soframızın bütçesini ve karbon ayak izini düşürelim.” çağrısı yaptı.

Gıda atıklarının tadı kaçtı!

İstanbul Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi ve SÜT-D Başkanı Prof. Dr. Filiz Karaosmanoğlu, 735 milyon insan açlık çekerken, evlerde her gün 1 milyardan fazla öğünlük gıdanın atık olmasına dikkat çekerek, şunları söyledi:

“Soframıza ulaşana dek tarımda, hasat sonrasında ve işlenirken gıda kaybı, perakende ve son tüketimde ise atık gıda çıkışı ile gıda israf edilir. BM Çevre Programı (UNEP) son verisinde hane başına yaklaşık 74 kg olmak üzere, yılda 931 milyon ton gıda israfı tahmini veriliyor. Bu küresel israfta haneler 569, gıda hizmet sektörü 244, gıda perakendecileri 118 milyon tondan sorumlu. 735 milyon insan açlık çekerken, evlerde her gün 1 milyardan fazla öğünlük gıda atık oluyor. Bu değer açlıktan etkilenen herkes için her gün 1.3 öğüne eşdeğer. Rakamlar korkutucu. Gıda atıklarının tadı kaçtı, atmayalım.

Atık gıdanın bütçe ve karbon ayak izine etkisi

Tarladan, çiftlikten gıda soframıza gelene dek akçeli maliyeti artarken, bu zincirde doğrudan ve dolaylı çevresel etkilerle gezegene maliyet de artar. Bu etkilerin en mühimi sera gazı emisyonlarıyla iklim değişikliğine etkinin göstergesi olan karbon ayak izidir. Tarım iklim değişikliğine etki ederken, iklim değişikliğinden de en çok etkilenen sektördür. Bu karşılıklı etkileşim gıda arzını, gıdaya erişimi, sözün özü gıda güvenliğini zora sokup gıda fiyatları artışına neden olurken, soframızın bütçesi ve karbon ayak izi artar. Üretilen ancak tüketilmeyen, diğer bir deyişle israf edilen gıdanın, küresel sera gazlarının %8-10’u ile ilişkili olduğu tahmini verilmekte. Evimizdeki atık gıdayı azaltmak sadece bütçemize iyi gelmez. Daha az üretim, daha az toprak, daha az başta su ve enerji olmak üzere tarımsal girdi gezegenimizin sermayesine, doğa bütçesine de iyi gelerek başta karbon ayak izi olmak üzere tüm çevresel etkiler de azalırken, sürdürülebilir gıda zincirini sağlayarak iklim dirençli tarıma destek oluruz.”