Bazı deniz ürünleri, hafıza kaybına yol açabilen algler içerebilir

Bir grup bilim insanı, bölgede yetiştirilen kabuklu deniz ürünleri örnekleri arasında tespit edilen ve toksin üreten iki özel mikroskobik deniz yosunu türü keşfetti. Araştırmacılar, “Bu diyatomların toksik potansiyelinin farkında olmak ve buna göre onları izlemek önemli. Ancak bu tür çabalar sularımızdaki varlıklarını tespit etmekle başlamalı” dedi.

Diyatomlar ve domoik asit nedir?

Diyatomlar, hidratlı silikon dioksitten kristal cam kabuklar üreten tek hücreli alglerdir. Bu küçük canlılar, toplu olarak dünyadaki oksijenin yarısını üreten fitoplanktonun önemli bir parçasıdır. Aynı zamanda deniz besin ağının temel bir bileşenidir.

Milyonlarca diyatome türü arasında, Pseudo-nitzschia cinsinden sadece 28 tanesinin domoik asit adı verilen zararlı bir nörotoksin ürettiği biliniyor. Bu madde, deniz ürünlerinizde kesinlikle istenmez.  Domoik asit kabuklu deniz hayvanlarında, sardalyalarda ve hamsilerde birikebilir. Çünkü bu balıkların diyetleri, büyük ölçüde diyatomlar gibi deniz yosunlarından oluşur.

Bu toksinle yüklü deniz ürünlerinin sofralarımıza ulaşması son derece nadirdir. Ancak insan faaliyetleri deniz alglerinin daha sık çoğalmasına yol açarak, deniz ürünlerinin kusma ve ishalden hafıza kaybı ve ölüme kadar uzanan oldukça endişe verici yan etkilere yol açacak seviyelerde domoik asit biriktirme riskini arttırıyor.

1987 yılında Kanada'nın Prens Edward Adası'nda domoik asit içeren deniz ürünlerinin kısa süreli hafızanın kalıcı olarak kaybına neden olduğu amnezik kabuklu deniz ürünleri zehirlenmesi salgını sonrasında üç kişi ölmüş ve en az 100 kişi hastaneye kaldırılmıştı. Bu felaketin mavi midyelerden (Mytulis edulis) kaynaklandığı tespit edilmişti. O zamandan beri birçok deniz ürünleri endüstrisi Pseudo-nitzschia çoğalma vakalarını yakından takip ediyor. Bu nedenle de birçok ülkede kontaminasyona nadir rastlanıyor.

Araştırmacılar, Luzon adasına odaklandı

Ancak Ateneo de Manila Üniversitesi ve Universiti Malaysia Sarawak'tan araştırmacılar, nüfus yoğunluğunun fazla olduğu Luzon adası açıklarındaki deniz çiftliklerinden elde edilen kabuklu deniz ürünlerinde amneziye neden olan diyatomları tespit ettikten sonra, Filipinler'de daha fazla çalışmaya ihtiyaç olduğunu düşündü.

Luzon, Filipinler nüfusunun yarısından fazlasına ev sahipliği yapıyor ve kabuklu deniz ürünleri birçok sakinin diyetinde önemli bir yere sahip. Yeni yapılan araştırmadan önce, Filipinler'de Pseudo-nitzschia cinsi ile ilgili yayınlanmış sadece iki araştırma vardı. Ancak başka bir çalışmada, Luzon Adası'ndaki Masinloc Körfezi'nde bulunan kabuklu deniz ürünleri dokusunda güvenli seviyelerin dört kat üzerinde domoik asit bulundu.

Ekip, Manila ve yakın illere midye tedarik eden Bacoor Körfezi'ndeki Sotto'nun Tahong Çiftliği'nden ve kıyı kasabalarında ve balıkçı köylerinde yetiştirilen terlik istiridyesinin (Magallana bilineata) doğal popülasyonuna sahip Pagbilao Körfezi'nden deniz suyu örnekleri topladı.

Araştırmacılar deniz suyundan 15 Pseudo-nitzschia türü izole etti ve bunları laboratuvarda yetiştirdi. Genetik analiz kullanan ekip, örneklerde her ikisi de domoik asit üreticisi olan Pseudo-nitzschia pungens ve Pseudo-nitzschia brasiliana türlerini buldu. Tropik bölgelerde yaygın olarak bulunan P. brasiliana ilk kez Luzon'da tespit edildi ve sadece Pagbilao Körfezi örneğinde saptandı.

Araştırmadan elde edilen sonuçlar, Diatom Research dergisinde yayınlandı.