DEHB teşhisleri neden artıyor?

İsveç Sağlık ve Refah Kurulu ise 2022 yılında erkeklerin %10,5'inin ve kızların %6'sının DEHB teşhisi aldığını, bu oranın 2019 yılına göre %50 daha fazla olduğunu bildirdi. Kurul, bu oranların sonunda erkekler için %15 ve kızlar için %11'de plato yapacağını (sabit seviyeye ulaşacağını) tahmin ediyor. Peki, bu ürkütücü artışın ardındaki nedenler neler olabilir? İşte 8 olası neden…

Aynı kişiye birden fazla tanı konulması

Önceleri doktorlara teşhis kılavuzları tavsiye edilir ve bir bireye konulan teşhisleri en belirgin olanla sınırlandırmaları ve otizm ve DEHB gibi belirli teşhis kombinasyonlarını hiç koymamaları yönünde eğitim verilirdi. Günümüzde, ruh sağlığı sektöründe bir kişinin semptomlarını ve zorluklarını anlamlı bir şekilde tanımlamak ve kapsamak için gereken sayıda tanı konulması öneriliyor.

Profesyoneller tarafından artan bilgi ve farkındalık

Bugün, DEHB konusunda farkındalığı ve bilgisi daha yüksek olan yeni nesil profesyoneller görevde. Bu durum, DEHB'nin daha erken teşhis edilmesine ve başta kız çocukları ve kadınlar olmak üzere, daha önce ihmal edilen grupların yanı sıra genellikle yetişkinlerde de teşhis edilmesine olanak tanıdı.          

Damgalamanın azalması

DEHB birçok toplumda eskiye kıyasla çok daha az damgalanıyor. Doktorlar tanı koyma konusunda daha az şüphe duyuyor ve tanı alan kişiler de kendilerini daha az damgalanmış hissediyor. Giderek daha fazla insan için DEHB daha az olumsuz çağrışım yapmakta ve bu durum insanların kimliklerinin doğal bir parçası haline gelmektedir.

Modern toplumlar, daha fazla bilişsel beceri talep ediyor

DEHB bir hastalık değildir. “Dikkat kontrolü” (konsantrasyon), organizasyon ve öz düzenleme becerileri gibi genel popülasyonda bile daha işlevsel düzeylerde var olan bilişsel özelliklerin arızalı bir bileşimidir. Modern toplumlar hızlı ve karmaşıktır ve bu bilişsel özelliklere yüksek talepler yönlendirmektedir. Dolayısıyla, bu kilit bilişsel alanlarda ortalamanın altında becerilere sahip kişiler, günlük taleplerle başa çıkmakta zorlanmaya başlar ve DEHB teşhisi alabilir.

Sağlık ve performans konusunda daha yüksek beklentiler

İnsanların kendilerinin ve başkalarının performans ve sağlığına ilişkin beklentileri artıyor. Ortalama sağlık ve performansın “sosyal taban çizgisi” günümüzde daha yüksektir. Bu nedenle, insanlar kendilerinin ve başkalarının işleyişiyle ilgili endişelerini daha erken ve daha sık ifade edebilir.

Okullardaki değişiklikler daha fazla öğrencinin zorlanmasına yol açtı

Okullar, dijitalleşme ve daha fazla proje ve grup temelli öğrenmenin yanı sıra çok daha fazla kendi kendine yönlendirilen eğitim gibi, öğretim yöntemlerinde önemli değişiklikler geçirdi. Bu değişiklikler, öğrencilerin motivasyonu ve bilişsel becerileri üzerindeki artan talepler de dahil olmak üzere daha az net bir öğrenme ortamını meydana getirdi. Bu faktörler, DEHB'nin sadece birkaç özelliğine sahip öğrencilerin bile başarılı olmasını zorlaştırabilir.

Politika yapıcılar değerlendirmeye öncelik veriyor

Birçok ülkedeki politikacılar, artan tanı oranlarını, ağırlıklı olarak tanı değerlendirmelerini daha erişilebilir hale getirerek ele almaya çalışıyor. Böylece insanlar tanı almak için uzun süre beklemek zorunda kalmaz. Bu anlaşılabilir bir durum olmakla birlikte, konulan tanı sayısını artırmaktadır.

Teşhis, destek ve kaynaklara erişimi garanti eder

Çoğu toplumda hizmetler, yalnızca klinik bir teşhisin destek ve kaynaklara erişimi garanti edeceği şekilde yapılandırılmıştır. İnsanlar ve aileleri için destek almanın tek yolu genellikle budur. Genel olarak, hizmet sağlayıcılar geri ödeme almadıkları ve bu nedenle harekete geçme zorunlulukları daha az olduğu için, teşhisi olmayan kişiler için pek bir şey yapılmaz. Dolayısıyla desteğe ihtiyaç duyan kişilerin aktif olarak bir teşhis araması daha olasıdır.

Bu makalenin orijinali, Creative Commons lisansı altında The Conversation’da yayınlandı. Orijinal makaleyi okumak için buraya tıklayabilirsiniz.