2024 küresel ısınmanın yıl boyunca 1,5 derecenin üzerinde olduğu ilk yıl olacak

Bu bulgu, Azerbaycan'da gerçekleştirilen Birleşmiş Milletler COP29 iklim değişikliği zirvesi için Copernicus, Berkeley Earth ve Birleşik Krallık Met Ofisi tarafından yayınlanan verilerle destekleniyor. Yılın başında El Niño iklim fenomneni ısınmayı körükledi. Birkaç ay önce bu olayın sona ermesinden sonra dahi aşırı sıcaklıklar devam etti.

İnsanlar ve sayısız hayvan, fosil yakıt kaynaklı bu aşırı yüksek sıcaklığın doğrudan sonucu olarak ve bunun tetiklediği artan sayıda doğal afet nedeniyle yaşamını yitiriyor. Şu anda her dört kişiden üçünün, önümüzdeki 20 yıl içinde aşırı hava değişiklikleriyle karşı karşıya kalacağı tahmin ediliyor.

Atmosferimizdeki tüm bu ekstra enerji, iklim sistemlerini bir uçtan diğerine savuruyor. Yalnızca geçtiğimiz ay Valensiya'da ölümcül seller, ABD'de Milton kasırgası, Peru'da şiddetli orman yangınları ile, Bangladeş'te, 1 milyon tondan fazla pirinç kaybına yol açarak temel gıda fiyatlarını büyük ölçüde şişiren seller meydana geldi.  

Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) Genel Sekreteri Celeste Saulo, “Bu yıl dünyanın farklı bölgelerinde gördüğümüz rekor kıran yağışlar ve seller, hızla şiddetlenen tropikal siklonlar, ölümcül sıcaklar, amansız kuraklık ve şiddetli orman yangınları maalesef yeni gerçeğimiz ve geleceğimizin habercisi” dedi.

Telafisi mümkün mü?

DSÖ, 1,5 santigrat derecenin üzerinde geçen bir yılın dahi, Paris Anlaşması hedefini kalıcı olarak aştığımız anlamına gelmediğini, çünkü bu hedefin onlarca yıllık ortalamaya dayandığını açıklıyor. El Niño ve La Niña gibi daha kısa zaman ölçekli dalgalanmalar hala durumu hızla değiştirebilir.

Ancak diğer araştırmacılar bu eşiği çoktan aştığımızı ileri sürerek, dalgalanan iklimin dünyanın bazı kritik yaşam destek sistemlerini şimdiden tahrip ettiği endişesini dile getiriyor. Bunlar arasında Atlantik Okyanusu'nun ana akıntı sisteminin, Amazon yağmur ormanlarının ve kutuplardaki buz tabakalarının çökmesi de yer alıyor. Avustralya Ulusal Üniversitesi'nden iklim bilimci Mark Howden, dünya liderleri ve endüstriler emisyonları hızla azaltmazsa 3 santigrat derecelik bir dünyaya doğru ilerlediğimiz konusunda uyarıyor.

Howden bir medya brifinginde “Kabaca söylemek gerekirse, on yıllık bazda 1.25 derecede neredeyse her sistemde ve her yerde dünya genelinde büyük etkiler gördük. Daha büyük rakamlara, 2.5 - 2.93 dereceye doğru ilerlemeye başladığımızda, iklim değişikliğinden çok ama çok önemli ölçüde zarar görmemiz muhtemel. Bu tür bir iklim değişikliğinin maliyeti çok büyüktür ve emisyonları azaltmanın maliyetinden çok daha ağır basmaktadır” ifadelerini kullandı.

Isınma miktarı nereye doğru gittiğimizi anlamak için önemli olsa da pratik açıdan gereksizdir. Çünkü hedefimiz ne olursa olsun aynı; ısınmaya neden olan fosil yakıt emisyonlarını azaltmak. Bu, 1990'daki ilk IPCC iklim değişikliği raporlarından bu yana hedefleniyordu. Ancak yine de insanlık olarak sera gazı emisyonlarımızı toplu olarak arttırmaya devam ediyoruz.