FAO'nun hayvancılık emisyon raporu, eleştiri yağmuruna tutuldu

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü ( FAO) tarafından hazırlanan bir rapor, daha az et içeren diyetler ile iklim değişikliğinin hafifletilmesi arasındaki bağlantıyı küçümsediğini iddia eden bir dizi kuruluş ve akademisyen tarafından tepkilere yol açtı.

FAO tarafından geçen yıl yayımlanan, Düşük Emisyonlara Doğru Yollar (İng. Pathways towards Lower Emissions) başlığını taşıyan rapor, hayvancılık sektöründen kaynaklanan emisyonları azaltmanın potansiyel yollarını detaylandırıyor. Rapor o zamandan bu yana, aralarında 22 akademisyen ve 78 sivil toplum kuruluşunun da bulunduğu 100'den fazla imzacının yer aldığı açık bir mektupla kuruluşların ve akademisyenlerin eleştirilerine hedef oldu.

Raporun içeriği

FAO, hayvancılık sektörünün iklim emisyonları üzerindeki potansiyel etkisini analiz etmek üzere Aralık 2023'te COP28 Zirvesi kapsamında bir rapor yayınladı. Rapor, metanın hayvancılık sektörünün sera gazı emisyonlarının yarısından biraz fazlasını oluşturduğunu ve geviş getiren hayvan sürülerinin konumunu yakından takip ettiğini ortaya koydu.

Rapor, et, süt ve yumurta gibi belirli hayvansal ürünlerle bağlantılı karbon emisyonlarındaki farklılıkları hem ülkeler hem de üretim sistemleri açısından inceledi. Örneğin rapora göre, otlak sistemlerinde sığır sütünün ortalama emisyon yoğunluğu 20 kat farklılık gösteriyor.

Rapor, çiftçilerin emisyonları azaltmalarına yardımcı olmak amacıyla, özel çözümler uygulamalarını sağlamak için onlara yatırım yapmanın önemini de vurguluyor.

Ayrıca tarımsal ormancılık ve optimize edilmiş dönüşümlü otlatma gibi tekniklerin benimsenmesinin yanı sıra bir domuzun diyetinin bir kısmının evsel atıklardan elde edilen süprüntü ile değiştirilmesi de öneriliyor.

Raporun eleştirildiği konular

Akademisyen ve popüler bilim yazarı Profesör Paul Behrens ve çevre bilimi araştırmacısı Dr. Matthew Hayek, raporun metodolojisi konusunda eleştirilerde bulundu.

Yayınlanan açık mektupta, raporun temel yılları karıştırdığı öne sürüldü. Aynı zamanda mevcut diyetlere kıyasla potansiyel emisyon tasarrufları ile 2050 yılına kadarki potansiyel emisyon tasarruflarının karıştırıldığı öne sürülüyor. Bu da, bu emisyon azaltımlarına ulaşmak için gereken et azaltımı miktarının olduğundan az tahmin edildiği anlamına geliyor.

Mektupta ayrıca, FAO'nun raporunun, et yerine kullanılıp kullanılmadığına bakılmaksızın, meyve, kabuklu yemiş ve sebze tüketiminin artmasından kaynaklanan emisyonları da hesaba kattığı belirtiliyor. Et tüketiminden kaynaklanan emisyonları azaltmaya yönelik beslenme değişikliklerinin araştırıldığı raporun, bu emisyonları sadece doğrudan et ikameleri ile bağlantılı olduğunda dikkate alması gerektiği belirtiliyor. Meyve ve sebze tüketimindeki artışın, etten uzak bir beslenme düzenine geçilip geçilmediğine bakılmaksızın gerekli olduğuna işaret ediliyor

Mektupta ayrıca, raporun et tüketimindeki artıştan kaynaklanan emisyonları iki kez saydığı ve beslenme düzenindeki değişimden kaynaklanan potansiyel emisyon azaltımlarını olduğundan az gösterdiği öne sürülüyor.

İddia edilen bu hataların yanı sıra, mektupta raporun bazı önemli hususları atladığına dikkat çekiliyor. Örneğin, et üretiminin olmaması nedeniyle boşalan arazilerden kaynaklanan potansiyel emisyon azaltımı hesaba katılmıyor. Ayrıca, küresel nüfusun %17'sini oluşturan Çin'in Ulusal Tavsiye Edilen Diyetini (NRD) daha az et tavsiye edecek şekilde güncellediği ve bunun emisyonlarda önemli bir değişiklik yaratabileceği gerçeğinden de bahsedilmiyor.

Düşük gelirli ülkelerde gıda güvencesine ilişkin kaygılar nedeniyle et ve süt ürünlerinin azaltılmasına yönelik diyet önerilerinde bulunmuyor. Açık mektup, yüksek gelirli ülkelerde bu tür beslenme değişikliklerinin mümkün olduğuna işaret ediyor ve FAO'nun bu durumlarda daha iddialı olmasını öneriyor. Raporda kullanılmayan EAT-Lancet diyeti gibi mevcut et azaltma modellerinin düşük gelirli ülkelerde et tüketimindeki artışı zaten hesaba kattığına dikkat çekiliyor.